Με έντονες επικρίσεις, ακόμη και ειρωνείες, οι αρχαιολόγοι εκτός της ανασκαφικής ομάδας της Αμφίπολης προσπαθούν να καταρρίψουν τη θεωρία περί σύνδεσης του μνημείου με τον Μέγα Αλέξανδρο – Γιατί τους διαψεύδουν τα δεδομένα
Κάθε φορά που επιχειρείται μια παρουσίαση νέων ευρημάτων ή μια ερμηνεία με αναφορές στον Μέγα Αλέξανδρο και τη Μακεδονική δυναστεία, ο «εμφύλιος» πόλεμος μεταξύ των αρχαιολόγων ξεσπά αμέσως. Θα έλεγε κανείς ότι υπάρχουν «Αλεξανδρομάχοι» επιστήμονες (αρχαιολόγοι αλλά όχι μόνο), οι οποίοι επιτίθενται με κάθε ευκαιρία στους ανασκαφείς της Αμφίπολης, απορρίπτοντας την χρονολόγηση του μνημείου στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα. Και το κάνουν αυτό οι «Αλεξανδρομάχοι» βασιζόμενοι σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την πρωτογενή έρευνα και την μελέτη των ευρημάτων από την Αμφίπολη.
Από την άλλη, τα μέλη της ανασκαφικής ομάδας δεν είναι απαραιτήτως «Αλεξανδρολάτρες» και έχουν αποδείξει μέχρι στιγμής, παρά την πολεμική που ασκείται εναντίον τους, σχεδόν από την πρώτη ημέρα της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, ότι πάντα τεκμηριώνουν με συγκεκριμένα αρχαιολογικά ευρήματα τις υποθέσεις τους. Το μένος των «Αλεξανδρομάχων» εναντίον τους είναι τόσο απροκάλυπτο, ώστε ένας από τους ανασκαφείς έφτασε στο σημείο να παρακαλέσει τους υπόλοιπους αρχαιολόγους «να σταματήσουν τις επικρίσεις» -κάτι πρωτοφανές. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια ερωταποκρίσεων στο 29ο Συνέδριο για την Αρχαιολογική Έρευνα στη Μακεδονία και τη Θράκη που διοργανώθηκε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας στη Θεσσαλονίκη.
Ηφαιστίων, Ολυμπιάδα, Αλέξανδρος
Αφορμής δοθείσης από το Συνέδριο, οι ανασκαφείς της Αμφίπολης έκαναν την πιο εκτεταμένη και τεκμηριωμένη μέχρι στιγμής παρουσίαση του μνημείου, προχωρώντας, μάλιστα και κατά ένα σημαντικό βήμα ως προς την ερμηνεία: Βάσει των νέων ευρημάτων που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, το ταφικό μνημείο συνδέεται με τον Ηφαιστίωνα, την Ολυμπιάδα η οποία ετάφη στον τελευταίο θάλαμο, αλλά και τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο. Ο θρυλικός Μακεδόνας βασιλέας πιθανώς απεικονίζεται σε ανάγλυφη ζωφόρο υπό μορφήν πολεμιστή που ηγείται νεκρικής πομπής και κρατά τα όπλα του θανόντος αδελφικού του φίλου και στενού συνεργάτη, Ηφαιστίωνα.
Εάν υποθέσουμε ότι παραχωρείται το ίδιο δικαίωμα διατύπωσης ερμηνειών σε αμφότερες τις «σχολές σκέψης» περί την Αμφίπολη, δηλαδή τους ανασκαφείς που συνδέουν τον Τύμβο με τον Ηφαιστίωνα, την Ολυμπιάδα, τον Δεινοκράτη και, εν τέλει, τον Μέγα Αλέξανδρο αυτοπροσώπως, αλλά και τους συστηματικούς πολέμιους αυτής της θεωρίας, τότε η σύγκρουση μεταξύ τους δεν εξηγείται. Εκτός εάν θα πρέπει αξιωματικά, σαν να ήταν εντολή από μια ανώτερη δύναμη εκτός της ανθρώπινης διανοίας, να αποκλειστεί οποιαδήποτε σχέση του Μεγάλου Αλεξάνδρου με το μνημείο, όσα ευρήματα και εάν ενισχύουν τη θέση των ανασκαφέων.
Το «δεξιό» μνημείο και οι εχθροί του
Υποτίθεται ότι στην επιστημονική μέθοδο δεν χωρούν μεταφυσικές απαγορεύσεις, ενδέχεται όμως η αμφισβήτηση των όσων υποστηρίζουν οι ανασκαφείς να μην είναι προϊόν αμιγώς επιστημονικής -και ως τέτοιας υγιούς- αμφιβολίας. Είναι κοινό μυστικό ότι εντός της αρχαιολογικής κοινότητας υπάρχουν διαφορετικές «φράξιες» και φτάνουν να αντιμάχονται η μία την άλλη. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή υπάρχουν ορισμένα, σχεδόν τοπικιστικά ή εγωκεντρικά συμφέροντα (του τύπου «η ανασκαφή μου είναι καλύτερη από τη δική σου»), είτε πολιτικά: Η Αμφίπολη, επειδή είχε την τύχη και την ατυχία να υπερπροβληθεί επί κυβερνήσεως ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, κάτι που έστρεψε το επόμενο καθεστώς και ιδιαίτερα τους φίλα στον ΣΥΡΙΖΑ προσκείμενους αρχαιολόγους εναντίον του. Αλλά το μνημείο δεν είναι «δεξιό» ή «αριστερό», είναι απλά εντυπωσιακό, περίπλοκο, μυστηριώδες ίσως, πάντως σίγουρα μοναδικό και σπουδαίο -είτε υπάρχει ίχνος της Μακεδονικής δυναστείας πάνω του, είτε όχι. Επομένως, το να απαξιώνονται συστηματικά ο Τύμβος και οι άνθρωποι που τον διερευνούν, τα πορίσματά τους κ.λπ, μόνο εποικοδομητικό -ή έστω λογικό- δεν μοιάζει.
protothema.gr
