Με σπόρους από τον Πόντο, και πιο συγκεκριμένα από την περιοχή της πρωτεύουσάς του, της Τραπεζούντας, πέντε γυναίκες από την Γενισέα Ξάνθης καλλιεργούν ζαχαροκάλαμα και παράγουν εξαιρετικής ποιότητας (με βάση πανεπιστημιακές αναλύσεις) πετιμέζι. Καθημερινά και για πολλές ώρες ρίχνονται στην κοπιώδη καλλιέργεια της γης, αλλά και στον πολύ δύσκολο καθαρισμό των καλάμων από τα φύλλα, για να μη αλλοιώνεται το παραγόμενο προϊόν, με στόχο να το διασώσουν όπως το παρήγαν οι πρόγονοί τους στη αλησμόνητη πατρίδα, αλλά και οι γονείς τους πριν από 60-70 χρόνια στη Γενισέα.
Τη δουλειά τους δυσκολεύει ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι δεν διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα, αφού η απόκτησή τους είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα.
Ωστόσο, δηλώνουν αποφασισμένες να συνεχίσουν με πείσμα και μεράκι αυτό που ξεκίνησαν πριν από πέντε χρόνια, αν και (τουλάχιστον από το 2014 και μετά) δεν έχουν κέρδος ούτε ένα ευρώ, αφού μέχρι πρότινος δεν είχαν και την απαραίτητη στήριξη από την πολιτεία. Αυτό φαίνεται να αλλάζει ως έναν βαθμό τελευταία, αφού άρχισε να δείχνει ενδιαφέρον για το πετιμέζι της Γενισέας το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ και ο Δήμος Αβδήρων τους παραχώρησε ακόμα έξι στρέμματα και μια μικρή αποθήκη για 25 χρόνια, προκειμένου να γίνει μια μικρή μονάδα παραγωγής.
Οι πρόγονοι, οδηγοί στην προσπάθεια των πέντε γυναικών
Οι πέντε γυναίκες παίρνουν μέρος σε κάθε ευκαιρία και σε διεθνείς εκθέσεις προκειμένου να προβάλουν το προϊόν τους, και είναι σημαντικό ότι έχουν δεχτεί κρούσεις για εξαγωγές. Ωστόσο καμία παραγγελία δεν έχει γίνει, αφού καμία επιχείρηση του εξωτερικού δεν δέχεται να προμηθευτεί ποσότητα μικρότερη από έξι τόνους. Σήμερα η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Γενισέα» παράγει δύο τόνους πετιμέζι το χρόνο στα περίπου είκοσι στρέμματα που καλλιεργεί ζαχαροκάλαμα.
Το πετιμέζι τους βρίσκεται σε διάφορα παραδοσιακά μπακάλικα από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Αθήνα, ωστόσο δεν σημειώνεται ο επιθυμητός αριθμός πωλήσεων, αφού ο κόσμος δεν γνωρίζει μέχρι στιγμής πολλά για το συγκεκριμένο προϊόν.
Βρήκαν τυχαία τους σπόρους στον Πόντο
Όπως ανέφερε στο pontos-news.gr η πρόεδρος του συνεταιρισμού Αναστασία Αμανατίδου, καλλιεργούσαν ζαχαροκάλαμα και παρήγαν πετιμέζι σε σημαντικές ποσότητες οι κάτοικοι της περιοχής κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Μετά η συγκεκριμένη καλλιέργεια άρχισε να φθίνει, λόγω του ότι ήταν ιδιαίτερα κοπιώδης και κοστοβόρα.
Το 1999 οι γυναίκες της Γενισέας δημιούργησαν το συνεταιρισμό με εννέα σκοπούς, μεταξύ των οποίων ήταν και η διάσωση εθίμων και παραδόσεων της περιοχής τους, που σε μεγάλο βαθμό κατοικείται από απογόνους προσφύγων.
«Το 2006 αποφασίσαμε να αναβιώσουμε την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου κα την παραγωγή πετιμεζιού, όπως οι γονείς μας. Μας είπαν ότι στο παρελθόν προμηθεύονταν τους σπόρους από τη Βουλγαρία. Πήγαμε στη γειτονική χώρα, την οργώσαμε, αλλά δεν βρήκαμε πουθενά σπόρους. Στη συνέχεια πήραμε σπόρους από τα εργοστάσια ζάχαρης στην Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη. Παρήγαμε το πετιμέζι, αλλά οι γονείς μας μας είπαν ότι δεν έχει την ίδια γεύση με αυτό του παρελθόντος κι έτσι καταλάβαμε ότι ήταν υβρίδιο».
Οι γυναίκες επί το έργον
Το καλοκαίρι του 2012 οι γυναίκες πήγαν ένα ταξίδι στην Τραπεζούντα κι εκεί κάποιοι Τούρκοι τούς κέρασαν πετιμέζι. «Αυτοί οι Τούρκοι έμεναν στην περιοχή της Άγκυρας, αλλά τα καλοκαίρια έρχονταν στα εξοχικά τους στην Τραπεζούντα. Είδαμε ότι το πετιμέζι που μας κέρασαν είχε τη γεύση αυτού που παρήγαν οι πρόγονοί μας. Το ετοίμαζαν για προσωπική τους κατανάλωση. Τους ρωτήσαμε για τους σπόρους και μας είπαν ότι τους έφεραν στην περιοχή Βούλγαροι τον 19ο αιώνα. Τους ζητήσαμε να μας δώσουν σπόρους, δεν το αρνήθηκαν.
»Πλέον, που βλέπουν ότι το βγάλαμε στην αγορά, άρχισαν κι αυτοί σιγά-σιγά να το παράγουν για πώληση».
Οι γυναίκες έστειλαν το πετιμέζι τους για ανάλυση σε πανεπιστήμια – και κυρίως στο περισσότερο εξειδικευμένο για τέτοια θέματα, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Αποδείχθηκε ότι το πετιμέζι των γυναικών της Γενισέας μεταξύ άλλων στα 100 γραμμάρια περιέχει 11,1 γραμμάρια αντιοξειδωτικών ουσιών, κάλιο και μαγνήσιο.
«Ο καθηγητής του Τμήματος Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Βάιος Καραθάνος, μας είπε ότι το προϊόν μας είναι εξαιρετικό και να μη σταματήσουμε να το παράγουμε. Αυτό ακριβώς σκοπεύουμε να κάνουμε κι εμείς», σημειώνει η Αναστασία Αμανατίδου.
Ρωμανός Κοντογιαννίδης / pontos-news.gr
