Αναμφίβολα, τα ένδικα μέσα αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους εγγυητές για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Με τη χρήση τους πραγματοποιείται έλεγχος της δικαστικής απόφασης ή του βουλεύματος από ανώτερο δικαστήριο με αίτημα τη μεταρρύθμιση ή την εξαφάνιση της αποφάσεως ή του βουλεύματος.
Τα ένδικα μέσα είναι απαραίτητα στις περιπτώσεις εκείνες που αμφισβητείται το ύψος της επιβληθείσας ποινής, οι αστικές απαιτήσεις της πολιτικής αγωγής, η ενοχή ή η αθωότητα του κατηγορουμένου, ο νομικός χαρακτηρισμός του εγκλήματος και σε άλλες περιπτώσεις. Τα ένδικα μέσα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: α) τα γνήσια ένδικα μέσα, β) τα οιονεί ένδικα μέσα και γ) τα ένδικα βοηθήματα. Τα γνήσια ένδικα μέσα είναι η έφεση και η αναίρεση. Η έφεση παραπέμπει την απόφαση ή το βούλευμα σε δευτεροβάθμιο δικαστήριο και η αναίρεση στέλνει την υπόθεση στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας μας τον Άρειο Πάγο το οποίο δικάζει είτε ως δικαστήριο είτε ως συμβούλιο. Τα οιονεί ένδικα μέσα έχουν ως χαρακτηριστικό πως στρέφονται κατά διατάξεων που προέρχονται από τον πρόεδρο του δικαστηρίου, τον εισαγγελέα ή τον ανακριτή και όχι κατά αποφάσεων ή βουλευμάτων. Τα βασικότερα οιονεί ένδικα μέσα είναι η προσφυγή κατά της απευθείας κλήσης και η προσφυγή κατά του εντάλματος προσωρινής κράτησης. Τα κυριότερα ένδικα βοηθήματα είναι η αίτηση ακυρώσεως της αποφάσεως, η αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας, η αίτηση ακυρώσεως της διαδικασίας επί κακουργήματος και η αίτηση επανάληψης της διαδικασίας.
Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις του παραδεκτού ώστε να ασκηθεί ένα ένδικο μέσο;
Οι προϋποθέσεις για την άσκηση ενός ενδίκου μέσου σίγουρα θα ελεγχθούν από το δικηγορικό γραφείο που σας υπερασπίζεται και είναι οι ακόλουθες: α) θα πρέπει να επιτρέπεται η άσκηση του ρητά από το νόμο. Για παράδειγμα κάποιες αποφάσεις είναι ανέκκλητες, γεγονός που σημαίνει πως σε αυτές δε μπορεί να ασκηθεί έφεση, β) το εκάστοτε ένδικο μέσο θα πρέπει να ασκείται από άτομο που έχει ρητά από το νόμο το δικαίωμα να το ασκήσει, γ) το πρόσωπο που ασκεί το ένδικο μέσο θα πρέπει να έχει έννομο συμφέρον για την άσκηση του. Τέτοιο έννομο συμφέρον για παράδειγμα έχει ο κατηγορούμενος που του επιβλήθηκε ποινή μεγαλύτερη από τη προσήκουσα, δ) το ένδικο μέσο θα πρέπει να ασκείται εντός των προθεσμιών που ορίζει ο νόμος, ε) θα πρέπει η άσκηση του ενδίκου μέσου να είναι νομότυπη δηλαδή σύμφωνη με τους τύπους που ορίζει ο νόμος, στ) είναι απαραίτητο να μην έχει γίνει παραίτηση από το ένδικο μέσο και στ) δεν επιτρέπεται ένα ένδικο μέσο να ασκηθεί για δεύτερη φορά.
Συνοψίζοντας, στον ποινικό κώδικα περιλαμβάνεται πληθώρα ενδίκων μέσων η χρήση των οποίων διαφυλάσσει τα δικαιώματα του κατηγορουμένου περιορίζοντας στο ελάχιστο δυνατό τις άδικες κρίσεις.
