Του Θανάση Μουσόπουλου
Από μία ευρύτερη εργασία μου για την Τέχνη του Λόγου στη Θράκη – με την ευκαιρία των 100 Χρόνων Ελευθερίας, παραθέτω το τμήμα που αναφέρεται στην Ξάνθη.
Γεννημένοι / ες στην Ξάνθη τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα που έζησαν σε άλλους τόπους: Άργης Κόρακας 1880 – 1940, είναι ο πρώτος γνωστός ξανθιώτης ποιητής, Αχιλλεύς Καλεύρας 1882 – 1972, πολιτικός, δημοσίευσε δημοσιονομικές μελέτες, Άριστος Χασηρτζόγλου 1889 – 1971, ο γνωστός δημοσιογράφος Χασήρ, βιβλία με χρονογραφήματα, Μέλπω Λογοθέτη Μερλιέ 1895 – 1979, με σημαντικό έργο στη διάσωση του λαϊκού πολιτισμού των προσφύγων.
Στην Ξάνθη γεννήθηκε το 1912 ο ποιητής Γ. Ξ. Στογιαννίδης (πέθανε το 1994 στη Θεσσαλονίκη), από τους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης ήρθε στην Ξάνθη και έζησε ως το θάνατό της ( 1912 – 1989 ) η ποιήτρια, πεζογράφος και λαογράφος Κατίνα Βέικου – Σεραμέτη, στην Ξάνθη γεννήθηκε ο οικουμενικός Μάνος Χατζιδάκις 1925 – 1994, που όμως δεν ξέχασε την πατρίδα του.
Πολλοί / πολλές Ξανθιώτες πεζογράφοι και ποιητές δραστηριοποιούνται εκτός Ξάνθης : Νίκος Μπούτβας, Γιώργος Μαυρομάτης, Εύη Παπαδήμα Θεοδωράκη, Χριστόδουλος Ροδάνθης, Μαρία Ράλλη Υδραίου, Ανδρέας Καράς / Καραλανίδης, Θανάσης Κατσάς / Καρακατσάνης, Έλενα Ψαραλίδου Φιλιππιτζή, Χάρις Καρακατσάνη, Μιχάλης Μπουναρτζίδης, Φωτεινή Ξανθοπούλου, Νίκος Κρυωνίδης, Σταύρος Τσακίρης, Χρήστος Χριστοδούλου, Στέφανος Τσιτσόπουλος, Κωνσταντίνος Κέλλης.
Στην Ξάνθη έζησαν λίγα χρόνια της ζωής τους οι νεότεροι Μήτσος Ευθυμιάδης θεατρικός συγγραφέας και ο ποιητής Αλέξης Τραϊανός, που έφυγαν πρώιμα από τούτη τη ζωή.
Στην Ξάνθη γεννήθηκαν και έζησαν ως το θάνατό τους ο Στέφανος Ιωαννίδης 1923 – 2001, σημαντικός λογοτέχνης και πνευματικός στυλοβάτης της μεταπολεμικής πνευματικής Ξάνθης, ο Ευάγγελος Λάμπρου 1927 – 1987 νομικός, ποιητής, δοκιμιογράφος και λόγιος και ο Σήφης Νικολαΐδης 1936 – 1988 δημοσιογράφος και πεζογράφος.
Κατά τα μεταπολεμικά χρόνια μένουν και δραστηριοποιούνται στην Ξάνθη: Ελένη Εφραιμίδου Δημητριάδου, ασχολείται με ποίηση και κριτική, Θανάσης Μουσόπουλος, ασχολείται με ποίηση, ιστορία και πολιτισμό, Θωμάς Βουγιουκλής, καθηγητής μαθηματικών ΔΠΘ, ασχολείται με ποίηση, Κωνσταντίνος Ταβουλτσίδης, ποιητής, Γιώργος Κωτούλας (1956 – 2017), ποιητής. Ποιητές και τραγουδοποιοί είναι ο Τάσος Συμεωνίδης και ο Γιώργος Φραντζολάς. Βιβλία με ποίηση εξέδωσαν: Αντώνης Κουτσούμπας, Κώστας Μπαρμπούτης, Άννα Ζανιδάκη, Αλεξάνδρα Χρηστακίδου, Μαρία Μουσοπούλου, Γιάννης Αντωνιάδης, Στέλιος Αρσενίου, Μενέλαος Καρυωτάκης.
Οφείλω να αναφέρω τρεις πολύ σημαντικούς δημιουργούς της τέχνης του λόγου, τον Κωνσταντίνο Καβανόζη, την Βίκυ Τσελεπίδου και την Γλυκερία Μπασδέκη, που εργάζονται και ζουν στην Ξάνθη.
Αρκετοί μουσουλμάνοι και μουσουλμάνες ασχολούνται με τη λογοτεχνία, δημοσιεύοντας κείμενα στα ελληνικά. Βιβλία ποίησης παρουσίασαν η Ραμπάν Ιμπράμογλου, η Νιλγκιούν Τουρσέν Ογλού και ο Σαλή Ελιάζ. Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα, εκτός από άλλες εργασίες, μεταφράζει έλληνες ποιητές στην πομακική.
Μυθιστορήματα έχουν εκδώσει Σταυρούλα Δαλάτση, Όλγα Χαιροπούλου, Βάσω Τριανταφυλλίδου Κηπουρού (και ποίηση). Γεωργία Κεσεδοπούλου, Μάριος Κουτσουρίδης, Αλεξ. Παυλικιάνος, Ηλίας Μωραΐτης, Ιωάννα Καρακασίδου, Χρήστος Αραμπατζής, Ελένη Ανδρέου. Ο Βενέτης Καρτσίδης εκδίδει βιβλία με κείμενα φιλοσοφικής διάθεσης.
Επίσης τα τελευταία χρόνια παρατηρείται καλλιέργεια της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Αναφέρουμε τα έργα του Φίλιππου Μπατζακίδη, της Δήμητρας Πυργελή, Μάρθας Αποστολίδου και Φανής Τερζόγλου. Με την αφήγηση παραμυθιών και τις παραστάσεις Καραγκιόζη δραστηριοποιούνται ο Απόστολος Δομτζίδης και η Νατάσα Μιχαηλίδου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το έργο ορισμένων λαϊκών λογοτεχνών: Παναγιώτης Μουχτάρης, Μαίρη Καλκάνη Αλεξανδρίδου, Θανάσης Αλεξιάδης, Δημήτρης Δημητριάδης.
Αναφέρουμε, τέλος, δημιουργούς άντρες και γυναίκες που παρουσιάζουν εργασίες που αναφέρονται σε θέματα ιστορίας, πολιτισμού, διαφόρων επιστημονικών κλάδων. Στέφανος Παπακώστας (παιδαγωγικά), Δημήτρης Δανδαλίδης (λαϊκός πολιτισμός Αβδήρων), Σταύρος Ζαλιμίδης (ιστοριογραφία), Νίκος Ματσούκας (θεολογία, λογοτεχνία, πολιτισμός), Πέτρος Γεωργαντζής (εκκλησιαστική, γενική και τοπική ιστορία), Θωμάς Εξάρχου (ιστοριογραφία), Χρήστος Μιχαλόπουλος (ιστορία), Δημήτρης Βλάχος (φιλολογία), Γεώργιος Βογιατζής (ιστορία), Ιωάννης Μπακιρτζής (ιστορία), Γεώργιος Τσιγάρας (βυζαντινή τέχνη), Γιάννης Ρουκούνης και Μάρω Γιαννοπούλου Ρουκούνη (αρχιτεκτονικές μελέτες), Νίκος Κόκκας και Δήμητρα Κατάκη (πολιτισμός πομάκων), Νίκος Γερμαντζίδης (περιβάλλον), Δημήτρης Μαυρίδης (ιστοριογραφία), Βασίλης Αϊβαλιώτης (ιστοριογραφία), Πέπη Κελτσίδου (λαογραφία), Χρύσα Μελκίδου (τουρκολογία), Κωνσταντίνος Ζωγραφόπουλος (ιστορία), Πηνελόπη Καμπάκη Βουγιουκλή (γλωσσολογία), Δημήτρης Κασαπίδης (ιστορία), Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου (λαογραφία), π. Νικόλαος Κυνηγόπουλος (θεολογία), Μάκης Βογιατζόπουλος (ιστοριογραφία).
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ – ΞΑΝΘΗ 2020
Ακολουθήστε το XanthiNea.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα της Ξάνθης και όλες τις ειδήσεις.
