Για το νέο της βιβλίο, «Μια τελευταία επιστολή αγάπης», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη μίλησε στο XanthiNea.gr η καταξιωμένη συγγραφέας Ελιάνα Χουρμουζιάδου, εξηγώντας πως εμπνεύστηκε το νέο συγγραφικό της έργο ενώ παράλληλα σχολιάζει το ρόλο του βιβλίου στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας και των social media.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Πως προέκυψε η ιδέα για το νέο σας βιβλίο, «Μια τελευταία επιστολή αγάπης»; Είναι ένα μυθιστόρημα αρκετά ιδιαίτερο και πρωτότυπο.
Η ιδέα να γράψω ένα μυθιστόρημα με κεντρικό χαρακτήρα έναν συγγραφέα με απασχολούσε πολλά χρόνια. Είχα ήδη χτίσει στο μυαλό μου αυτό το πρόσωπο, την προσωπική του ζωή και τον περίγυρό του. Σιγά σιγά το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στο τρίγωνο συγγραφέας, έργο, πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα συχνά πιο περίπλοκη και πιο απρόβλεπτη απ’ όσο θα τη θέλαμε, που η λογοτεχνία μπορεί να την καθρεφτίσει αλλά όχι να την τιθασεύσει. Ασφαλώς στην Τελευταία επιστολή αγάπης πήγα την ιστορία του συγγραφέα στα άκρα. Δεν με ενδιαφέρουν τόσο οι συνήθεις εμπειρίες όσο οι καταστάσεις που δοκιμάζουν τα όρια της αντοχής μας, επειδή σε κάποια στιγμή της ζωής μας όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτές.
Στο βιβλίο σας, μεταξύ άλλων, μιλάτε για την μοναξιά και την αγάπη. Πως βλέπετε την κοινωνία μας σήμερα, βγαίνοντας σιγά, σιγά από την εποχή της πανδημίας; Έχει «μεγαλώσει» η μοναξιά και έχει «κοντύνει» η αγάπη; Ποια είναι η δική σας αίσθηση.
Υπάρχουν πολλά είδη μοναξιάς, κάποια παλιά όσο και ο άνθρωπος, άλλα καινούρια, σημεία των καιρών μας, όπως η μοναξιά του ανθρώπου που ξοδεύεται μπροστά σε μια οθόνη, μοιράζοντας λάικ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή παίζοντας με τις ώρες βίαια παιχνίδια.
Ασφαλώς άλλοτε ο ίδιος άνθρωπος θα έβλεπε με τις ώρες τηλεόραση, τώρα κάνει κάτι διαδραστικό. Νομίζει ότι αλληλεπιδρά με άλλους «χρήστες» ή «παίκτες», αλλά αυτή δεν είναι επαφή από την οποία αναπτύσσονται ουσιαστικοί δεσμοί. Όσο δύσκολες κι αν είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, αξίζει να παλέψει κανείς για αυτές. Αλλά ζούμε σε μια εποχή εφιαλτικής επιτάχυνσης και συνεχούς βομβαρδισμού από ερεθίσματα. Δεν μας περισσεύει χρόνος για να δημιουργήσουμε σχέσεις , ούτε με τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους.
Οι κοινωνίες της Δύσης γίνονται όλο και πιο μοναχικές, οι συνθήκες μέσα στις οποίες ζούμε όλο και πιο απαιτητικές. Η τεχνολογία, που αναμφίβολα διευκολύνει την επικοινωνία, τείνει να την υποκαταστήσει. Η πανδημία μας έμαθε πόσο πολύτιμη είναι η ανθρώπινη επαφή αλλά όχι πώς να την κάνουμε πράξη. Η αγάπη γίνεται κι αυτή όλο και πιο φευγαλέα, πιο ρευστή, όπως τη χαρακτήρισε ο Ζύγκμουντ Μπάουμαν. Ή είναι το λάθος είδος αγάπης, όπως προσπαθώ να δείξω στο βιβλίο, δηλαδή όχι απλώς ιδιοτελής, αλλά απόλυτα εγωιστική και ασφυκτική. Μόνο όταν εκδηλώνεται απαλλαγμένη από αυτά τα βαρίδια μπορεί να γίνει η λύση που έχουμε ανάγκη.
Το νέο σας μυθιστόρημα έρχεται να αναδείξει και τη δημιουργική διαδικασία στο λογοτεχνικό έργο. Από που αντλείτε την έμπνευσή σας εσείς κάθε φορά που γράφετε; Πόσο [και πως ενδεχομένως] έχει επηρεάσει τη δημιουργικότητα σας η πανδημία;
Είμαι σίγουρη πλέον ότι η δημιουργική διαδικασία δεν είναι και τόσο ορθολογική. Όσο κι αν σχεδιάσεις ή αιτιολογήσεις αυτό που κάνεις, πάντα υπάρχει κάτι που δραπετεύει στο σκοτεινό ημισφαίριο της «έμπνευσης».
Ομολογώ ότι καμιά φορά δυσκολεύομαι να φωτίσω το πώς και το γιατί μιας επιλογής μου. Πολύ συχνά γράφουμε για πολύ προσωπικούς λόγους, και αυτό προσπαθώ να αναδείξω στο μυθιστόρημά μου. Ιδανικά καταφέρνουμε αυτό το προσωπικό στοιχείο να το επεξεργαστούμε έτσι ώστε να αφορά και ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό που γενικώς με εμπνέει και με ωθεί να γράφω είναι η ανησυχία μου για πράγματα που συμβαίνουν στην κοινωνία μας και στον κόσμο πέρα από τα σύνορά μας.
Οι εξελίξεις στη δημόσια αλλά και στην ιδιωτική σφαίρα της ζωής μας συχνά μας βρίσκουν απροετοίμαστους. Πολλά συμβάντα όπως η πανδημία, η πρόσφατη οικονομική κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία, είναι φυσικά πέρα από τον έλεγχό μας. Η δημιουργικότητα αντανακλά την αντίδρασή μας απέναντι στην αβεβαιότητα αυτή, ωστόσο προσωπικά έχω πάντα ανάγκη από ένα χρονικό διάστημα για να χωνέψω τέτοιες εμπειρίες.
Σε μία εποχή που κυριαρχούν τα social media, η ταχύτητα, και ο «εύπεπτος» πολιτισμός, πιστεύετε ότι το βιβλίο διατηρεί το κοινό του ή βλέπετε χρόνο με τον χρόνο να συρρικνώνεται ο κόσμος που στρέφεται στις σελίδες ενός βιβλίου;
Έχω την εντύπωση ότι η γενιά των σημερινών εφήβων απομακρύνεται από τον γραπτό λόγο. Προτιμά το σερφάρισμα και όχι τη μελέτη, την εικόνα και όχι το κείμενο. Μακάρι να κάνω λάθος. Υπάρχει η άποψη ότι η υπερβολική ενασχόληση με τα ψηφιακά μέσα θα μεταβάλει σταδιακά τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Αν είναι όντως έτσι, τότε πρόκειται για μη αναστρέψιμη μεταβολή.
Ωστόσο το ανθρώπινο είδος έχει αναπτύξει έναν πολιτισμό που βασίζεται στον λόγο και την αφήγηση. Δεν τολμώ να φανταστώ πόσο φτωχότερος πνευματικά θα είναι ένας κόσμος που δεν θα μπορεί να περιγράψει μια εικόνα με λέξεις. Από την άλλη βέβαια, εντελώς αναπάντεχα, όχι μόνο αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που γράφουν ή θέλουν να γράψουν και παρακολουθούν σχετικά μαθήματα, αλλά βελτιώνεται διαρκώς και το επίπεδο της λογοτεχνικής γραφής. Αυτό αποτελεί ένα αισιόδοξο μήνυμα, υπό την προϋπόθεση ότι στο μέλλον δεν θα εκλείψουν οι αναγνώστες.
Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο συγγραφέα που ξεκινάει σήμερα το ταξίδι του;
Οι συμβουλές είναι παλιές και δοκιμασμένες. Όπως έφτασαν σε εμένα από παλιούς καλούς δασκάλους: «Διάβαζε πολύ» (Μένης Κουμανταρέας) και «Μη λυπάσαι να πετάξεις» (Αλέξανδρος Κοτζιάς). Να πετάξεις και να ξαναγράψεις αμέτρητες φορές, θα πρόσθετα.
Ακολουθήστε το XanthiNea.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλα τα νέα της Ξάνθης και όλες τις ειδήσεις.
Το XanthiNea.gr είναι ανεξάρτητο ιστολόγιο και μπορείτε να στηρίξετε το έργο μας κάνοντας
μία δωρεά [εφάπαξ] ή επιλέγοντας μηνιαία συνδρομή με το ποσό που εσείς επιθυμείτε!
Η στήριξή σας είναι πολύτιμη!
