Γνώρισαν τη χαμένη βιομηχανική κληρονομία της Ξάνθης [ΦΩΤΟ]

Μία ακόμα διαφορετική περιήγηση και θέαση της ιστορίας της Ξάνθης προσφέρθηκε στο κοινό της πόλης μας, αυτή τη φορά από τη Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, σε συνεργασία με το γραφείο της Europe Direct Αν. Μακεδονίας Θράκης. Με την καθοδήγηση της Δρ Αικατερίνης Ριτζούλη, Επ. Καθ. του Τμήματος Αρχιτεκτονικής (ΔΠΘ), και της Δαμιανής Καραγεωργιάδου, Πολιτικής Μηχανικού και μέλους του Δ.Σ. της ΦΕΞ, οι συμμετέχοντες του σημερινού ιστορικού περιπάτου περιηγήθηκαν σε γνώριμες γειτονίες της παλαιάς και νέας Ξάνθης, μαθαίνοντας λιγότερο γνωστές ή και άγνωστες πτυχές της παρακαταθήκης κτηρίων τα οποία διασώζουν όψεις της επαγγελματικής ιστορίας της πόλης μας.

Σε μια διαδρομή η οποία ξεκίνησε από την περιοχή «Νησάκι» και το σημείο της διευθέτησης του Κόσυνθου, οι συμμετέχοντες περιηγήθηκαν στο ξενοδοχείο Ξένια, στον χώρο όπου υπήρχε το πρώτο κτίριο ηλεκτροφωτισμού, στο χάνι Μαργαριτόπουλου – Μοράβα, καθώς και στο κατάστημα και πρατήριο της Ασβεστοποιείας «Η Θράκη». Στη συνέχεια στάθηκαν στον χώρο όπου υπήρχε σησαμοτριβείο και φούρνος (ο οποίος ευτυχώς ακόμα διασώζεται) που εξυπηρετούσαν την τροφοδοσία των γειτονικών χανιών. Στο τέλος, η ομάδα επισκέφθηκε το 6ο Δημοτικό Σχολείο, τον χώρο προΰπαρξης παγοποιείου πλησίον της Αστυνομικής Διεύθυνσης και ολοκλήρωσε τον περίπατο στο κτήριο του Εθνικού Οργανισμού Καπνού.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιήγησης, ζητήθηκαν από τους συμμετέχοντες διευκρινήσεις ως προς το νομικό καθεστώς ιστορικών κτηρίων τα οποία είτε κατέρρευσαν την περασμένη δεκαετία είτε παρουσιάζουν εικόνα εγκατάλειψης. Συζητήθηκε επίσης το πρόβλημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και οι ουσιαστικές δυνατότητες παρέμβασης για τη διάσωση της βιομηχανικής και βιοτεχνικής κληρονομιάς της περιοχής. Με τη βοήθεια της κ. Ριτζούλη, οι συμμετέχοντες του περιπάτου παρατήρησαν τους διαφορετικούς ρυθμούς αυτών των κτηρίων, που φέρνουν σε διάλογο π.χ. τον εκλεκτικισμό και τον μοντερνισμό, σε συνάφεια με τις αρχιτεκτονικές, ιδεολογικές και κοινωνικές ζυμώσεις της κάθε περιόδου.

Οι παρεμβάσεις και οι προβληματισμοί των συμμετεχόντων συνοψίστηκαν στο ακόλουθο ερώτημα, το οποίο διατυπωμένο στη σκιά της προσφάτως κατεστραμμένης από πυρκαγιά καπναποθήκης «Γ» αποκτούσε ιδιαίτερη σημασία: μεταξύ της αυστηρής διατήρησης του χαρακτήρα των διατηρητέων βιομηχανικών, βιοτεχνικών και λοιπών επαγγελματικών χώρων, χωρίς παρεμβάσεις αλλοίωσης, και της «βίαιης» επανάχρησής τους με την αφαίρεση όλων εκείνων των στοιχείων που διασώζουν την ιστορική τους ταυτότητα, προς χάριν της εκμετάλλευσής τους πριν την ολοκληρωτική καταστροφή από φυσικά ή μη αίτια, ποια λύση πρέπει να προταθεί;

Να σημειωθεί πως της σημερινής περιήγησης προηγήθηκε και πάλι από τη ΦΕΞ η χθεσινή διοργάνωση ομιλίας της κ. Ριτζούλη, στην αυλή του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου, με θέμα «Η ανάπτυξη του κατασκευαστικού τομέα κατά την άφιξη των προσφύγων στην Ξάνθη: η συμβολή των Ασβεστοχωριτών μαστόρων του ασβέστη και η παράλληλη εξέλιξη της βιομηχανίας στην περιοχή». Η ομιλία παρουσίασε τη σχετικά σύντομη αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία της τέχνης της ασβεστοποιίας στην Ξάνθη και ανέδειξε τη σύνδεσή της με διαφορετικά ιστορικά φαινόμενα. Όπως για παράδειγμα τον ανταγωνισμό μεταξύ των διαφορετικών εθνοφυλετικών ομάδων στην ακόμα οθωμανοκρατούμενη Μακεδονία και Θράκη, λίγο πριν το ξέσπασμα του Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το φαινόμενο της οικιστικής ανάπτυξης της Ξάνθης του μεσοπολέμου, σε σύνδεση και με την εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών και την παρουσία επιχειρηματιών από τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο.

Τόσο η ομιλία όσο και η περιήγηση, κατέστησαν σαφές πως η μελέτη της οικονομικής και αρχιτεκτονικής ιστορίας της περιοχής μας, αποτελούν ευκαιρίες όχι μόνο εμβάθυνσης στο παρελθόν αλλά και προβληματισμού ως προς την αναπτυξιακό και παραγωγικό μέλλον του τόπου, το οποίο πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την με σεβασμό επανάχρηση των κτηρίων βιομηχανικής και βιοτεχνικής κληρονομίας. Το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί, μένει ν’ αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης και διευρυμένης συζήτησης από την κοινωνία, τους φορείς και τους οικονομικούς παράγοντες οι οποίοι κατανοούν την επείγουσα αυτή ανάγκη.

Φωτογραφίες: Νίκος Κοσμίδης / Κείμενο: ΞΑΝΘΗ Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού

Ακολουθήστε το xanthinea.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλα τα τελευταία Νέα της Ξάνθης, καθώς και Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Xanthinea.gr