Το έθιμο της Βαρβάρας, οι ρίζες του οποίου χάνονται βαθιά μέσα στο διάβα του χρόνου, αναβίωσε και φέτος στην Ξάνθη, με τις γειτονιές να μοσχομυρίζουν και τους κατοίκους να ανταλλάσσουν γευστικές απολαύσεις και… μυστικά!
Ήδη από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου (03/12) οι κάτοικοι άρχισαν να παρασκευάζουν το γλυκό «Βαρβάρα», το οποίο όπως προστάζει η παράδοση στη συνέχεια προσφέρουν απλόχερα στη γειτονιά.
Σε όλη τη Θράκη γενικά τη φτιάχνουν και την λένε Βαρβάρα. Μάλιστα αρκετοί, την κάνουν με σιτάρι και βάζουν σταφίδες, καβουρντισμένο σουσάμι, καρύδια, καβουρντισμένο αλεύρι, κανέλα και ζάχαρη. Στον Έβρο τη φτιάχνουν την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας και αντί για αλεύρι βάζουν ταχίνι, ξηρούς καρπούς, σύκα και σταφίδες. Γενικότερα πάντως στο Έβρο, σύμφωνα με πολλούς, φτιάχνεται με σουσάμι καβουρντισμένο, σύκα ψιλοκομμένα και σταφίδες, ενώ προσθέτουν και κάστανα, βερίκοκα ξερά, κανέλα και για το σερβίρισμα τριμμένο καρύδι με κανέλα και μία κούπα ζάχαρη μέσα στο βρασμό του σιταριού. Αρκετοί τη φτιάχνουν και βάζουν ταχίνι στο τελείωμα. Από περιοχή σε περιοχή όμως αυτό αλλάζει και συγκεκριμένα, στην Αλεξανδρούπολη, φτιάχνουν τη παραδοσιακή συνταγή της Βαρβάρας μόνο με σιτάρι και ξηρούς καρπούς και όχι με αλεύρι αλλά με νισεστέ.
Στο Σουφλί τη φτιάχνουν με σιτάρι αποφλοιωμένο βρασμένο καλά και αραιωμένο με ταχίνι. Ορισμένοι μάλιστα εκεί βάζουν και ζάχαρη, καρύδια, σταφίδες, σύκα αποξηραμένα και κανέλα. Στην Κομοτηνή, παραμονή της Αγίας Βαρβάρας την φτιάχνουν από φασόλι, ρεβίθια, καλαμπόκι και μελάλευρο ή αλλιώς καβουρντισμένο αλεύρι. Λίγο πιο δίπλα, στην Ελευθερούπολη Καβάλας, τη φτιάχνουν με καβουρντισμένο αλεύρι. Στη Δράμα που η Αγία Βαρβάρα είναι και η πολιούχος της, κάθε παραμονή της εορτής τη φτιάχνουν παραδοσιακά. Και στις Σέρρες όμως τη φτιάχνουν παραμονή και ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας ενώ στην περιοχή του Κιλκίς, βάζουν και κύμινο και το λένε κουρκούτι.
Το έθιμο
Η λατρεία της Αγίας Βαρβάρας είναι απλωμένη από παλιά σε ολόκληρη την Ελλάδα, είναι εθιμική μπορεί να πει κάποιος, δεισιδαιμονική, έχει και παγανιστικά στοιχεία. Κατ’ άλλους λαογράφους συνδέεται με τη λατρεία της αρχαίας κουροτρόφου θεάς Εκάτης. Η Αγία Βαρβάρα, ως επίκουρος του ανθρώπου, μπορεί να αντικατέστησε την αρχαία θεότητα.
Η Αγία Βαρβάρα θεωρούνταν από τους κατοίκους της Θράκης προστάτιδα των παιδιών από τις κακές παιδικές ασθένειες και ιδιαίτερα της ευλογιάς, που προκαλούσε πολλούς θανάτους στον παιδικό πληθυσμό. Γι’ αυτό καθιέρωσαν στη γιορτή της, για να την “γλυκάνουν” να μοιράζουν γλυκό, που το ονόμασαν “Βαρβάρα”.
Βαρβάρα: Συνταγή (από την Αργυρώ)
Υλικά
300 γραμ. σιτάρι αποφλοιωμένο
2 πρέζες αλάτι
3/4 φλ. ζάχαρη
1/2 φλ. αλεύρι
1 κοφτό κ.γλ. κανέλα
1 φλ. σταφίδες
1 φλ. καρύδια
1/2 φλ. αμυγδαλόψυχα
1/2 φλ. καβουρδισμένο σουσάμι
1/2 φλ. ρόδι καθαρισμένο
Για το σερβίρισμα
κανέλα
λίγο από όλους τους καρπούς
Για να φτιάξουμε τη βαρβάρα,
από το προηγούμενο βράδυ μουλιάζουμε το σιτάρι, σε μπολ γεμάτο με νερό.
Την επόμενη ημέρα ξεπλένουμε πολύ καλά το σιτάρι σε ένα σουρωτήρι, μέχρι το νερό να τρέχει διάφανο.
Το βάζουμε σε κατσαρόλα με το αλάτι και προσθέτουμε 1,5 λίτρο νερό.
Από την ώρα που θα πάρει βράση, χαμηλώνουμε τη φωτιά και βράζουμε σε μέτρια φωτιά το σιτάρι για περίπου 15′. Μην παραβράσετε το σιτάρι γιατί θα λιώσει.
Επίσης, προσέξτε τη φωτιά για να μην εξατμιστεί το υγρό. Θέλουμε ο κόκκος σιταριού να είναι βρασμένος και ολόκληρος αλλά και αρκετό υγρό ώστε να δέσει σωστά το γλυκό.
Τότε, προσθέτουμε μέσα τη ζάχαρη, την κανέλα και με μια ξύλινη κουτάλα ανακατεύουμε.
Λίγο λίγο, ανακατεύοντας, ρίχνουμε το καβουρδισμένο αλεύρι.
Ελέγξτε την πυκνότητα του γλυκού προσθέτοντας επιπλέον αλεύρι για πιο σταθερή σφιχτή κρέμα.
Αφήνουμε την Βαρβάρα να πάρει βράση και να αρχίσει ελαφρά να πήζει η κρέμα. Βράζουμε δηλαδή για λίγα λεπτά.
Όταν αφήνει παχιά στρώση στην ράχη της κουτάλας είναι έτοιμη.
Να θυμάστε ότι η βάρβαρα μπορεί να φαίνεται αραιή στην κατσαρόλα αλλά όταν κρυώσει σφίγγει και σταθεροποιείται.
Αφήνουμε λίγη ώρα στον πάγκο να κοπεί ο βρασμός.
Τότε ρίχνουμε μέσα όλους τους καρπούς κι απαλά ανακατεύουμε. Ισομοιράζουμε σε 8-10 μπολάκια.
Αφήνουμε να κρυώσουν τελείως και να σταθεροποιηθούν Γαρνίρουμε με ξηρούς καρπούς και ρόδι.
Απολαύστε ένα από τα πιο ωραία γλυκά της ελληνικής παράδοσης
Για να καβουρδίσουμε το σουσάμι,
Το βάζουμε σε μικρό ταψί και το ψήνουμε στον αέρα για 10′ στους 200 βαθμούς C μέχρι να ροδίσει ελαφρά.
Αφού κρυώσει το αλέθουμε στο μπλέντερ.
Ή, το βάζουμε σε καυτό τηγάνι και το ψήνουμε για λίγα λεπτά μέχρι να αρχίσει να ροδίσει.
Για να καβουρδίσουμε το αλεύρι,
το βάζουμε σε ταψάκι μεγάλο ώστε να πιάνει μεγάλη επιφάνεια και το ψήνουμε στους 200 βαθμούς για 20′ να ροδίσει ελαφρά. Όσο ψήνεται, ανακατεύουμε 2-3 φορές για ψηθεί ομοιόμορφα και να πάρει ρόδινο χρώμα.
Ή, το βάζουμε σε καυτό τηγάνι και το ψήνουμε για λίγα λεπτά μέχρι να αρχίσει να ροδίσει. Ανακατεύουμε τακτικά γιατί καίγεται εύκολα. Αν σκουρύνει πολύ θα πικρίζει. Γι’ αυτό προσοχή.
Διατροφικό σχόλιο του Αναστάσιου Παπαλαζάρου*
« Ένα απόλυτα ισορροπημένο, πλήρες, θρεπτικό γεύμα που θα μπορούσε με την ίδια ευκολία να καταναλωθεί ως πρωινό, ως επιδόρπιο ή ακόμα κι ως ένα ελαφρύ κυρίως γεύμα. Το σιτάρι μας δίνει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, απαραίτητες για την σωστή λειτουργία του μεταβολισμού και φυτικές ίνες συμβάλλοντας στην καλή υγεία του εντέρου. Οι ξηροί καρποί, το ρόδι η κανέλλα εμπλουτίζουν τη συνταγή με βιταμίνες Ε, C, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και άλλα υπερπολύτιμα βιοενεργά συστατικά, απαραίτητα τόσο για την καλή καρδιοαγγειακή μας λειτουργία και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος
Ο μοναδικός συνδυασμός όλων των συστατικών της θα μπορούσε να αποτελεί ως η μυστική συνταγή της καλής υγείας κι ευεξίας του σύγχρονου ανθρώπου.»
*Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου
Διαιτολόγος –Διατροφολόγος
Ακολουθήστε το xanthinea.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλα τα τελευταία Νέα της Ξάνθης, καθώς και Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Xanthinea.gr
