ΞΑΝΘΗ , ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΚΟΥΒΑΡΙ…
Του Θανάση Μουσόπουλου
[Το 2004 η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Αγγελιοφόρος δημοσίευσε σε συνέχειες κείμενα με τίτλο «18 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ», που στη συνέχεια περιλήφθηκαν σε αντίστοιχο πολυσέλιδο τεύχος. Περιλαμβάνεται το παρακάτω κείμενό μου για την Ξάνθη].
Ένα χρωματιστό κουβάρι κλωστή που κρατούσα , στο δρόμο κατρακύλησε . Τρέχω κατόπι της … Αν είναι κόκκινη, παραμύθι θα μου τύχει , αν πάλι κίτρινη , ιστορία , κι αν είναι γαλανή, θα μου τύχει ένας ουρανός γεμάτος φανταστικά πετράδια .
Καλειδοσκόπιο, μια πόλη με πολύχρωμη σημαία , η Ξάνθη .
Λουρίδα κόκκινη , το παραμύθι .
Εκεί ψηλά , που βλέπεις , είναι το παλάτι της . Το παλάτι της βασίλισσας Ξανθίππης . Μη βλέπεις που δε φαίνεται , είναι από την άλλη μεριά του βουνού , αραχνουφασμένο κατρακυλά κι αυτό στα μάτια μας , από τα χρόνια τα παλιά , και κάνει νερά νερά σκιές και περιστέρια κατάξανθα . Μπουγάτσα και κρεατό πιττα από τότε αναδύει στο Δία θυσία . Κι ένας πατσάς της Ξανθίππης ολόγευστος , με τη μυρουδιά της ξανθιώτικης χλωρίδας και πανίδας χιλιάδες χρόνια ακροβατεί στις γεύσεις των ανθρώπων . Είναι καταπληκτικό , δίπλα στο σήμερα το χτες . Το άλλο , δίπλα στο δικό σου δίνει αξία και στο άλλο και στο δικό σου . Δίπλα στο παλάτι της Βασίλισσας Ξανθίππης ήρθε και θρόνιασε η Μάνα του Χριστού με Ταξιάρχες κι ακρίτες , για να τηρούν τα πίσω μέρη στα βουνά και δώθε , τον κάμπο με ποτάμια , λίμνες και θάλασσες…
Κίτρινη λουρίδα , η ιστορία.
Εκεί πέρα τα Άβδηρα , ενώνουν το μύθο με την ιστορία , τη φιλοσοφία με την επιστήμη , το Διόνυσο με τον Ορφέα . Εδώ που πέρασαν οι Πέρσες , κι άντεξαν οι Αβδηρίτες . Κι ήρθαν ο Φίλιππος κι ο Αλέξανδρος . Μόνο δεν ξέρουμε αν ο Βουκεφάλας πέρασε τα άτια της Θράκης να συνεριστεί . Δεν ξέρουμε αν στην ορεινή Ροδόπη οι ρωμαίοι στρατιώτες αγάπησαν σφόδρα και χάραξαν το Μίθρα για να θυμούνται την αγάπη τους .
Από τα χρόνια του Ανατολικού Ρωμαικού Κράτους , τότε που ο Χριστιανισμός συνάντησε το θρακικό , το αρχαιοελληνικό και το ρωμαικό , μοναστήρια και τείχη και περάσματα κι ανάσες αντίστασης . Ως τα χρόνια που άλλη θρησκεία κι άλλοι άνθρωποι – όχι της Ευρώπης παιδιά , μα της Ασίας – έρχονται . Να παντρέψουν τους δύο χώρους , για να χαρούν τους καρπούς όλα τα παιδιά του θεού. Σε τρία εκατομμύρια χρόνια από σήμερα , όλα τούτα θα είναι μια ιστορία αγάπης . Οι άνθρωποι έρχονται , γιατί αγαπούν τους τόπους .
Εδώ σπέρνουν , εδώ θερίζουν , εδώ θάβουν τους σπόρους για την άλλη σπορά . Ότι σε όλα υπάρχει ο επόμενος σταθμός.
Η Ξάνθη ένας σταθμός στο μεγάλο δρόμο.
Η πόλη Τόπειρος στο Νέστο , πρώτη Θρακών παραλίων , επισκοπή χριστιανική , όταν η Εγνατία έγινε οδός ψυχών.
Οδός ψυχών χριστιανικών , επισκοπές με την Τόπειρο μαζί το Πολύστυλον – τα παλιά Άβδηρα – οι Πόροι , κάτω στην λιμνοθάλασσα που ερωτεύθηκε ο Ηρακλής κι ο Διομήδης , η Αναστασιούπολις – Περιθεώριον , άλλη αγάπη των Βιστόνων , κι η Ξάνθεια , η Ξάνθη . Όταν λέμε ότι η Ξάνθεια αναφέρεται για πρώτη φορά το 879 μ.Χ. κρύβουμε την αλήθεια – ότι ο χρόνος μας έκρυψε την αλήθεια .
Η Ξάνθη ένας σταθμός στο μεγάλο δρόμο . Έτσι , όταν ήρθαν με την αγάπη τους οι άλλοι , απλώσανε φυτά και ζώα τις σκιές του κι ομόρφαιναν τον τόπο . Ο καπνός – ούτε ο Δίας ούτε ο Διόνυσος δε γνώρισαν τέτοια χαρά – σκόρπισε την πεμπτουσία του σε χώρο και χρόνο της Ξάνθης . Κι η Γενισέα μαζί με την Ξάνθη έγιναν οι μητροπόλεις του καπνού . Οδός ψυχών , οδός καπνών , οδός ανθρώπων . Να χτίζουν σχολεία , να χτίζουν ναούς , να χτίζουν σπίτια . Και μαθαίνουν για τον Αγώνα , και στέλνουν στρατιώτες και όπλα και λεφτά . Η Ελευθερία τους προσπερνά . Κι ο Εγκέλαδος το 1829 – καπάκι , και γίνονται όλα γης Μαδιάμ …Κι απ’ την αρχή , πάλι πόλη , πλατείες και δρόμοι και σπίτια απλά κι αρχοντικά , εκκλησίες , μοναστήρια και τζαμιά , και μαγαζιά και φούρνοι και σχολεία .
Προπαντός σχολεία , γιατί θέλανε όλο τους το είναι να’ναι ωραίο , κι έξω και μέσα τους . Και οι άνθρωποι δούλευαν και το χαίρονταν κι όλοι , είτε του Χριστού είτε του Αλλάχ υπηρέτες , κοινό σκοπό είχαν στη ζήση τους . Έτσι πέρασαν τα χρόνια που στη νότια Ελλάδα έγινε ελεύθερο κράτος , ενώ εδώ οι Οθωμανοί συνέχισαν για άλλα εκατό χρόνια την κατοχή τους , πιο μαλακά , μα πάντως κατοχή .
Στον εικοστό αιώνα όλη η γειτονιά του Αίμου έγινε άνω κάτω. Τότε ξανακινδύνευσε και η Ξάνθη , κάμποσα χρόνια βρέθηκε στα χέρια των Εξαρχικών Βουλγάρων , που δεν κατάφεραν να την αλώσουν από μέσα . Το 1919/1920 , αφού αντιστάθηκε στους μεγάλους φίλους κι αδελφούς , ενώθηκε με τη μάνα . Κι από τότε μαζί παλεύουν για το γεμάτο φανταστικά πετράδια ουρανό.
Γαλανή λουρίδα ο ουρανός .
Ξεκινά μαζί με το Νέστο από πάνω , το καφέ και το πράσινο , το κίτρινο και το ασημί , χωρίς διακρίσεις σε βουνά και σε χώρες , καθώς κατρακυλά ανάμεσα σε παρθένα χλωρίδα και πανίδα ουρανός στα ρέματα του ποταμού . Οι άνθρωποι πάνω καταπιάνονται με τη γη και κάτω με τον ουρανό και τη θάλασσα.
Καθώς φτάνει ο Νέστος στο τέλος , εκεί που αγκαλιάζεται με το ιώδιο της θάλασσας και τα περίεργα πετεινά του ουρανού , τα χρώματα διαχέονται . Ξαναγίνονται ένα χρωματιστό κουβάρι κλωστή . Ένα κουβάρι ανακατωμένα με μυρουδιές και γεύσεις πολύχρωμες , με ακούσματα και εικόνες γλυκόπικρες , με ακουμπίσματα αδιόρατα και ανήκουστα.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Ξάνθη , Αρχές Μαρτίου 2004
Ακολουθήστε το xanthinea.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλα τα τελευταία Νέα της Ξάνθης, καθώς και Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Xanthinea.gr
