Κατερίνα Κουσουνή
Οικονομολόγος, M.Sc., Λογίστρια – Φοροτεχνικός Α΄ Τάξης
Πληροφορίες:
Άρθρα 41 και 42 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν. 2859/2000),
ΠΟΛ. 1201/2016, Ε. 2173/2019, 1077193 ΕΞ 2019, Ε. 2068/2021, ΠΟΛ. 1010/2018
https://www.aade.gr/menoy/hristikoi-odigoi/forologikes-ypohreoseis-agroton
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΑΓΡΟΤΩΝ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ Φ.Π.Α.
Οι διατάξεις του άρθρου 47 του Ν.4410/2016 (ΦΕΚ Α’ 141/03-08-2016), οι οποίες ισχύουν από 1/1/2017, με τις οποίες αντικαθίσταται το άρθρο 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν. 2859/2000), με σκοπό τη βελτίωση και απλοποίηση του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. αγροτών και την πλήρη εναρμόνισή του με το κοινοτικό δίκαιο, παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την υπαγωγή ή/και μη των αγροτών στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. και την υποχρεωτική ή προαιρετική μετάταξη τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α..
Προαιρετική μετάταξη υφίσταται:
– από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς και
– από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς.
Η προαιρετική μετάταξη από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς πραγματοποιείται μόνο από την έναρξη του φορολογικού έτους, με την υποβολή δήλωσης μεταβολών εντός ανατρεπτικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (άρθρο 10 του Ν.4174/2013), όπως ισχύουν.
Η προαιρετική μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς πραγματοποιείται:
– Είτε από την έναρξη του φορολογικού έτους, με την υποβολή δήλωσης μεταβολών εντός ανατρεπτικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, κατά τα ανωτέρω,
– είτε κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους, με την υποβολή δήλωσης μεταβολών και ισχύει από την ημερομηνία υποβολής της εν λόγω δήλωσης.
Στην περίπτωση της προαιρετικής μετάταξης από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς, οι αγρότες υποχρεούνται να παραμείνουν σε αυτό για μια τριετία. Η τριετία υπολογίζεται από την αρχή του φορολογικού έτους, στην περίπτωση που η δήλωση μεταβολών για τη μετάταξη στο κανονικό καθεστώς υποβάλλεται στην αρχή του φορολογικού έτους, ενώ εάν η μετάταξη πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους, η τριετία υπολογίζεται από την αρχή του επόμενου από τη μετάταξη φορολογικού έτους.
Υποχρεωτική μετάταξη υφίσταται από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς, λόγω μη πλήρωσης των κριτηρίων της παραγράφου 1 της ΠΟΛ. 1201/2016
H μετάταξη αυτή, για την οποία επίσης υποβάλλεται δήλωση μεταβολών εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους, πραγματοποιείται από την έναρξη του φορολογικού έτους. Σε περίπτωση που η δήλωση μεταβολών υποβληθεί μετά το πέρας της προαναφερόμενης προθεσμίας θεωρείται εκπρόθεσμη και επιβάλλεται το πρόστιμο της παρ. 2 του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ.. Η μη υποβολή της δήλωσης μεταβολών δεν επηρεάζει την υποχρεωτική μετάταξη στο κανονικό καθεστώς από την αρχή του φορολογικού έτους.
Στην περίπτωση της ανωτέρω υποχρεωτικής μετάταξης δεν υφίσταται κάποιος χρονικός περιορισμός για υποχρεωτική παραμονή στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., πέραν του τρέχοντος φορολογικού έτους, και από την έναρξη του επόμενου φορολογικού έτους ο υποκείμενος στο φόρο μπορεί να επιλέξει τη μετάταξή του στο ειδικό καθεστώς, με την προϋπόθεση ότι πληρούνται τα κριτήρια της παραγράφου 1 και δεν υφίστανται οι περιορισμοί των περιπτώσεων α’ έως και δ’ της παραγράφου 5.
Υποχρεωτική μετάταξη από το κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. στο ειδικό καθεστώς δεν υφίσταται.
Ειδικό Καθεστώς Αγροτών
Στο ειδικό καθεστώς αγροτών του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. εντάσσονται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού, οι αγρότες, οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.
Τα προαναφερόμενα κριτήρια λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς. Σε περίπτωση που δεν πληρούται είτε το ένα, είτε το άλλο κριτήριο, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. και παράλληλα έχουν όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα Ε.Λ.Π. ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.
Σημειώνεται ότι, κατ’ εξαίρεση, η μοναδική περίπτωση για την οποία προβλέπεται η δυνατότητα για αναδρομική ένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών είναι, για να υποβληθεί αίτηση επιστροφής του φόρου με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή. Συγκεκριμένα, απαιτείται, πριν την υποβολή της αίτησης επιστροφής, η εγγραφή στο ειδικό καθεστώς και ως ημερομηνία ένταξης δηλώνεται η 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου φορολογικού έτους, προκειμένου ο αγρότης να έχει δικαίωμα επιστροφής Φ.Π.Α. για αυτό το φορολογικό έτος.
Περισσότερες πληροφορίες : 1077193 ΕΞ 2019
Δυνατότητα αναδρομικής ένταξης στο ειδικό καθεστώς αγροτών του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α.
Προσοχή!
– Οι αγρότες εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών με την υποβολή του νέου εντύπου Α110 και δεν υποχρεούνται στην υποβολή έναρξης εργασιών.
Κατ΄ επέκταση, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών και μπορούν να απενταχθούν οποτεδήποτε.
Για τα έτη που αιτείται την απένταξη δεν θα πρέπει να έχει λάβει την επιστροφή Φ.Π.Α. με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή.
– Η ένταξη στο Ειδικό Καθεστώς Φ.Π.Α. θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε λιανικής πώλησης. Εάν η πώληση πραγματοποιηθεί πριν την ένταξη στο ειδικό καθεστώς, τότε η ένταξη θεωρείται εκπρόθεσμη.
Κριτήριο Επιδοτήσεις….
Για τον προσδιορισμό του ορίου των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ από επιδοτήσεις, από 01/01/2017 και εφεξής, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής (όπως πράσινη ενίσχυση, βασική ενίσχυση, ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας, συνδεδεμένες ενισχύσεις, εξισωτική, κ.λπ.), που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω και αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που αφορούν άλλα (παλαιότερα) φορολογικά έτη, με εξαίρεση τις κάθε είδους ενισχύσεις που χορηγούνται από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων καθώς και τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛ.Γ.Α..
Δεν λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ:
– οι ενισχύσεις από το κράτος για πραγματοποίηση επενδύσεων,
– οι αποζημιώσεις από τον ΕΛ.Γ.Α.,
– η προσωρινή στήριξη στο πλαίσιο του Μέτρου 21 (ενίσχυση εξαιτίας της πανδημίας COVID-19), λόγω αποζημιωτικού χαρακτήρα Ε.2068/2021 και
– οι ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), λόγω αποζημιωτικού χαρακτήρα. (Ε.2173/2019)
Σημαντικό!!!
Όσοι έχουν λάβει επιδότηση κατώτερη των 5.000 ευρώ, έστω και αν δεν έχουν πραγματοποιήσει καμία πώληση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, οφείλουν να κάνουν ένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών.
…2. Εγγραφή στο ειδικό καθεστώς αγροτών του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν.2859/2000).
Στο ειδικό καθεστώς εντάσσονται οι αγρότες, οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ [(παρ. 1 του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν.2859/2000)].
Με βάση το νομικό αυτό πλαίσιο διευκρινίζεται ότι, και οι αγρότες που το έτος 2016 έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ, που αφορούν το εν λόγω έτος, έστω και αν δεν πραγματοποιούν καμία παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.
Χρήσιμες πληροφορίες!
«Τόσο στο άρθρο 41 του Ν.2859/2000, όσο και στις επιμέρους αποφάσεις, με πιο σημαντική την ΠΟΛ.1201/2016, ορίζεται ξεκάθαρα ποιες ελάχιστες επιδοτήσεις δεν λαμβάνονται υπόψη για την ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α.. Αυτές είναι:
α) η επιδότηση για αγορά παγίου εξοπλισμού (Μέτρο 4.1 – αναγράφεται στη βεβαίωση του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.) και
β) πάσης φύσεως αποζημιώσεις από τον ΕΛ.Γ.Α., τις οποίες βρίσκουμε στη σελίδα του.
Οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση (πυλώνας Ι, πυλώνας ΙΙ) ακόμα και η αναμπέλωση (για την οποία ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. εξέδωσε απόφαση, με την οποία τη χαρακτηρίζει ενίσχυση και όχι αποζημίωση), ακόμα και η επιδότηση νέων αγροτών που δίνεται ως κίνητρο για να ασχοληθεί κάποιος νέος με τη γεωργία, συναθροίζεται με τις λοιπές επιδοτήσεις (συνδεδεμένες, πρασίνισμα κ.λπ.) κι εφόσον ξεπερνούν το όριο των 5.000,00€, ο δικαιούχος υποχρεούται να ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ή εφόσον δεν είναι ενταγμένος παραμένει εκεί για έναν ακόμη χρόνο.»
Από το άρθρο στις 19/1/23 του Γεώργιου Θωμ. Παπαδημητρίου
Λογιστής – Φοροτεχνικός
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
Κριτήριο οι παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους & παροχές αγροτικών υπηρεσιών…
Στον προσδιορισμό του ορίου των 15.000 € περιλαμβάνεται:
- Το ποσό, το οποίο προκύπτει από τα τιμολόγια αγοράς, που εκδίδουν στον πωλητή αγρότη οι υποκείμενοι στον φόρο αγοραστές των αγροτικών προϊόντων,
- το ποσό, το οποίο προκύπτει από τα ειδικά στοιχεία, που εκδίδει ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος και
- το ποσό, το οποίο προκύπτει από την παράδοση αγροτικών προϊόντων από δική του αγροτική εκμετάλλευση ή παροχή αγροτικών υπηρεσιών (π.χ. πληρωμή με εργόσημο…), στο πλαίσιο της αγροτικής του εκμετάλλευσης: προς άλλους υποκείμενους στον φόρο, προς απαλλασσόμενα πρόσωπα (νοσοκομεία, κλινικές, κ.λπ.), προς άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος και προς πρόσωπα μη υποκείμενα στον φόρο (ιδιώτες, Ν.Π.Δ.Δ., δήμοι, κ.λπ.).
Εντάσσονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς οι αγρότες, οι οποίοι:
α) ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρέχουν τις αγροτικές υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 42, με τη μορφή εταιρείας οποιουδήποτε τύπου ή αγροτικών συνεταιρισμών,
β) πωλούν αγροτικά προϊόντα παραγωγής τους, ύστερα από επεξεργασία που μπορεί να προσδώσει σε αυτά χαρακτήρα βιομηχανικών ή βιοτεχνικών προϊόντων,
γ) ασκούν παράλληλα και άλλη οικονομική δραστηριότητα, για την οποία έχουν υποχρέωση να τηρούν λογιστικά αρχεία (βιβλία) σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία και
δ) παραδίδουν προϊόντα παραγωγής τους από λαϊκές αγορές ή από δικό τους κατάστημα ή πραγματοποιούν εξαγωγές ή παραδόσεις των προϊόντων τους προς άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε..
Η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από την ημερομηνία κατά την οποία συντρέχει μία των προϋποθέσεων της ανωτέρω περίπτωσης.
Για την ένταξη στο κανονικό καθεστώς υποβάλλεται δήλωση έναρξης ή μεταβολών, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του Ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α’ 170). Αν η ένταξη στο κανονικό καθεστώς πραγματοποιείται εντός του φορολογικού έτους, οι αγρότες έχουν δικαίωμα επιστροφής, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2, για πράξεις που πραγματοποιούνται κατά το χρόνο ένταξής τους στο καθεστώς του παρόντος άρθρου.
Έναρξη Εργασιών Αγρότη στο Ειδικό Καθεστώς Φ.Π.Α.
Ψηφιακά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE» και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, το έντυπο Α110, επιλέγοντας «Τα Αιτήματά μου» > «Νέο Αίτημα» > «Φορολογία» > «Μητρώο» > «Ειδικό Καθεστώς Αγροτών (Ένταξη-Απένταξη)».
Η υποβολή του συγκεκριμένου εντύπου χρησιμοποιείται για το Μητρώο TAXIS των αγροτών.
Οι αγρότες που πραγματοποιούν πωλήσεις σε μη υποκειμένους – ιδιώτες και σε αγρότες του ειδικού καθεστώτος υποχρεούνται στην έκδοση του ειδικού αυτού στοιχείου και εγγράφονται υποχρεωτικά στο ειδικό καθεστώς αγροτών.
Έναρξη Εργασιών Αγρότη στο Κανονικό Καθεστώς
– Εφόσον δεν έχει γίνει ήδη έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα ή εφόσον ήδη είναι στο Ειδικο Καθετσως Φ.Π.Α., θα υποβληθεί ψηφιακά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. σας, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE» και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet , το έντυπο Δ211, επιλέγοντας «Τα Aιτήματά μου» > «Νέο Αίτημα»> «Φορολογία» > «Μητρώο» >«Έναρξη εργασιών φυσικών προσώπων που δεν εξυπηρετούνται μέσω Ε.Ψ.Π. Gov.gr». Με τη διαδικασία αυτή θα γίνει έναρξη εργασιών και θα δηλωθεί το κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α..***
Συνυποβάλει αποδεικτικά έγγραφα για την υποχρεωτική ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., ώστε να μην υποχρεούται σε τριετή παραμονή, π.χ. ύψος επιδοτήσεων – αντίγραφα τιμολογίων.
– Εφόσον έχει γίνει ήδη έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα που ασκεί παράλληλα, θα πρέπει να υποβληθεί ψηφιακά αίτηση στη Δ.Ο.Υ. που ανήκει, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας της Α.Α.Δ.Ε. «myAADE», που αφορά στη μεταβολή των στοιχείων της επιχείρησης στις δραστηριότητες και στο καθεστώς Φ.Π.Α.. Υπενθύμιση: Από 01/01/2017 και μετά όλες οι κατηγορίες αγροτών που τηρούν βιβλία λόγω άσκησης άλλης δραστηριότητας, έστω και αν λαμβάνουν μόνο επιδοτήσεις και δεν πραγματοποιούν καμία πώληση αγροτικών προϊόντων, υποχρεωτικά εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α..
Χρήσιμες πληροφορίες!
ΔΕΔ 1318/2023 & ΔΕΔ1292/2023
«Δήλωση Αποθεμάτων Μετάταξης»
[Σχετ. αριθ. ΠΟΛ. 1199/2016 (ΦΕΚ Β’ 4344), ΑΔΑ: ΩΘ1ΜΗ-ΒΕΓ Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών]
Οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό και αντίστροφα είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από την έναρξη του φορολογικού έτους στο οποίο ζητείται η μετάταξη, «ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ».
Το έντυπο της δήλωσης αποθεμάτων μετάταξης που χρησιμοποιείται, είναι αυτό που έχει οριστεί με την αριθ. ΠΟΛ.1199/2016 απόφαση, η οποία όρισε τον τύπο και το περιεχόμενο της «ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΤΑΞΗΣ» (012 – Φ.Π.Α.). Το έντυπο αυτό ισχύει για δηλώσεις αποθεμάτων μετάταξης, που υποβάλλονται από το φορολογικό έτος 2017 και εφεξής, ακόμα και αν αφορούν σε πράξεις προηγούμενων φορολογικών ετών.
Η δήλωση αποθεμάτων μετάταξης περιλαμβάνει:
– τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχθεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη,
– τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών, κατά συντελεστή φόρου σε τιμές κόστους και
– τα αγαθά επένδυσης (σε τιμές κόστους), εφόσον χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της επιχείρησης και δεν παρήλθε η πενταετής περίοδος του διακανονισμού.
Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων θεωρούνται:
α) ως αγορές του κανονικού καθεστώτος απόδοσης του φόρου, σε τιμή πώλησης κατά το χρόνο της μετάταξης, με δικαίωμα να εκπέσουν τον κατ’ αποκοπή φόρο, αν γίνεται μετάταξη από το ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου στο κανονικό καθεστώς και
β) ως παράδοση αγαθών σε τιμή πώλησης, υποκείμενη στο φόρο με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή, αν γίνεται μετάταξη από το κανονικό καθεστώς στο ειδικό καθεστώς.
Σε περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό καθεστώς απόδοσης του φόρου, οι μετατασσόμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί:
α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής και
β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος του φόρου που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετούς περιόδου διακανονισμού.
Σε περίπτωση μετάταξης από το κανονικό καθεστώς στο ειδικό καθεστώς του παρόντος άρθρου, οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν το φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί:
α) τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής και
β) τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος τους που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη του διακανονισμού της πενταετούς περιόδου.
Νέοι αγρότες
Οι νέοι αγρότες, δηλαδή οι αγρότες που ξεκινούν την άσκηση αγροτικής εκμετάλλευσης για πρώτη φορά, μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να επιλέξουν είτε την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς των αγροτών, είτε την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α..
Στην περίπτωση που επιλέξουν την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς, υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση έναρξης και να παραμείνουν σε αυτό τουλάχιστον για μια τριετία.
