Του Παναγιώτη Ανδρέου, Δίκτυο Στάσου & Σκέψου Ξάνθης
Σε όλο τον κόσμο τα Επιμελητήρια έχουν κεντρικό ρόλο στην οικονομική εξέλιξη μιας χώρας. Αποτελούν ουσιαστικό πυλώνα στήριξης και ανάδειξης της πάσης φύσεως επιχειρηματικότητας. Αναλύουν, διασυνδέουν, παρεμβαίνουν, συμβουλεύουν, αναδεικνύουν, προωθούν. Στην Ελλάδα; Ποιο από τα παραπάνω ρήματα θα αποδίδαμε στον Επιμελητηριακό Θεσμό; Οδεύουμε στον έβδομο (7) χρόνο διοικήσεων με την εκλογική διαδικασία να βαλτώνει, από παράταση σε παράταση, με αποτέλεσμα και τον ευτελισμό της διαδικασίας αλλά και του φορέα. Ποιος άραγε είναι ο λόγος αυτής της καθυστέρησης; Μπορεί κάποιος να διατυπώσει άλλη αιτία εκτός από την ικανοποίηση συμφερόντων ημετέρων; Τι θα ήταν σήμερα τα Επιμελητήρια εάν η Πολιτεία δεν τους είχε αναθέσει τις υπηρεσίες του ΓΕΜΗ;
Βρισκόμαστε σε εποχή που κρίνεται το μέλλον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι αποφάσεις της κυβέρνησης καθορίζουν την επιβίωσή τους, όπως πχ. η νέου τύπου φορολόγηση μέσω του τεκμαρτού προσδιορισμού των κερδών των ατομικών επιχειρήσεων. Η υιοθέτηση τέτοιων επιθετικών πολιτικών, σε περιόδους παρατεταμένης κρίσης, σε συνδυασμό με την απαξίωση των Επιμελητηρίων από την κυβέρνηση, προκαλεί ανησυχία, εγείροντας θέματα σχετικά με τον τρόπο που λαμβάνονται αποφάσεις που αφορούν γενικότερα θέματα των επιχειρήσεων. Με ποιο υπόβαθρο, οικονομικό και θεσμικό, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) θα διαδραματίσουν τον καταλυτικό ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν στην ψηφιακή και στην πράσινη μετάβαση;
Οι ΜμΕ αποτελούν την κινητήρια δύναμη της οικονομίας σε μικρές κοινωνίες. Προωθούν την τοπική ανάπτυξη, δημιουργούν θέσεις εργασίας και με αυτόν τον τρόπο αποτελούν πυλώνα στήριξης για την κοινωνία, προωθώντας την κοινωνική συνοχή και δημιουργώντας κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ των κατοίκων. Η ποικιλία των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών ενισχύει την τοπική οικονομία, ενώ οι επιχειρήσεις δίνουν ταυτότητα στην περιοχή. Η συνεισφορά τους στα φορολογικά έσοδα, ενισχύει τον τοπικό προϋπολογισμό, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της κοινότητας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), οι ΜμΕ αριθμούνται στις 731.829, δηλαδή το 99.9% των επιχειρήσεων οι οποίες δεν ανήκουν στο χρηματοπιστωτικό τομέα της ελληνικής οικονομίας, με ποσοστό απασχόλησης περίπου στο 83.5% των εργαζομένων και με την προστιθέμενη αξία στην οικονομία της χώρας να ανέρχεται στα 34.8 δισεκ. ευρώ κατά το έτος του 2022. Αριθμοί που αποδεικνύουν το ζωτικό ρόλο των ΜμΕ στον οικονομικό και και κοινωνικό ιστό. Ποια θα είναι η εικόνα χωρίς αυτές; Μια πόλη με ένα-δύο εμπορικά κέντρα που δραστηριοποιούνται μόνο πολυεθνικές και μεγάλες αλυσίδες εμπορικών καταστημάτων; Είναι αυτό πρόοδος; Είναι αυτό προς συμφέρον των καταναλωτών; Είναι αυτό προς συμφέρον των τοπικών οικονομικών οικοσυστημάτων;
Η φορολογική πολιτική σε βάρος των μικρών επιχειρήσεων αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την οικονομική ισορροπία, ενώ οι υπερβολικοί φόροι επιβάλλονται σε επιχειρήσεις που συχνά αντιμετωπίζουν ήδη οικονομικές πιέσεις. Ποια μικρομεσαία επιχείρηση δεν έχει οφειλές στο Δημόσιο ή σε ασφαλιστικούς οργανισμούς; Με ποιο επιχείρημα θα προτρέψουμε τους νέους να αναπτύξουν τη δική τους μικρομεσαία επιχείρηση, όταν βλέπουν σχεδόν το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων υπερχρεωμένες; Έτσι αποθαρρύνεται η επιχειρηματική δραστηριότητα, αναστέλλεται η ανάπτυξη. Και αυτό γίνεται την ίδια στιγμή που γιγαντώνονται τα έσοδα και τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων. Με ποια δεδομένα οι νέοι θα επιλέξουν να αναπτύξουν τη δική τους επιχείρηση από το να επιδιώξουν μια πρόσληψη, με μισθό κατώτερο των προσόντων τους, σε μια μεγάλη επιχείρηση ή να αποδράσουν στο εξωτερικό; Η αντιστροφή αυτής της τάσης απαιτεί δίκαιες φορολογικές πολιτικές που υποστηρίζουν την ανάπτυξη των μικρών επιχειρήσεων, ενισχύοντας την οικονομική ισότητα και διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους.
Τέτοια μέτρα θα μπορούσε να ήταν τα εξής:
1. Επιβολή προοδευτικών φορολογικών συντελεστών, λαμβάνοντας υπόψη τα εισοδήματα των μικρών επιχειρήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η δικαιοσύνη στη φορολογική επιβάρυνση.
2. Καθιέρωση φορολογικών ελαφρύνσεων ή απαλλαγών για νεοσύστατες επιχειρήσεις, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα.
3. Δημιουργία φορολογικών προγραμμάτων ενίσχυσης για επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες και βιώσιμες πρακτικές.
4. Εφαρμογή απλούστερων διαδικασιών φορολόγησης και μείωση γραφειοκρατικών επιβαρύνσεων για τις μικρές επιχειρήσεις.
5. Στήριξη προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για τους επιχειρηματίες, προκειμένου να αυξηθεί η φορολογική επίγνωση και η συμμόρφωσή τους.
6. Αυστηρότερες κυρώσεις πρέπει να επιβάλλονται σε επιχειρηματίες που επιδεικνύουν συστηματική φοροδιαφυγή, με σκοπό την αποτροπή τέτοιων πρακτικών και τη διασφάλιση της δίκαιης συμβολής τους στα δημόσια οικονομικά όπως επίσης στον μηδενισμό του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Επιπρόσθετα, οι ΜμΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν και τον αποκλεισμό από το τραπεζικό σύστημα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ισορροπημένη λειτουργία της αγοράς. Ποια είναι η παρέμβαση των Επιμελητηρίων στο δομικό πρόβλημα της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων; Και κυρίως ποιο είναι το αποτέλεσμα της όποιας παρέμβασης;
Διατυπώνουμε πέντε (5) σκέψεις αναφορικά με το τραπεζικό κλάδο και τις συνέπειες στις ΜμΕ:
1. Συγκέντρωση Εξουσίας
Όταν λίγες τράπεζες ελέγχουν σημαντικό μέρος της αγοράς, υπάρχει ο κίνδυνος συγκέντρωσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανταγωνιστικές πρακτικές που δεν ευνοούν τους καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις.
2. Κίνδυνος Χρηματοπιστωτικής Κρίσης
Η συγκέντρωση των οικονομικών πόρων σε λίγες μεγάλες τράπεζες μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλο κίνδυνο χρηματοπιστωτικής κρίσης. Εάν μια μεγάλη τράπεζα αντιμετωπίσει προβλήματα, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ολόκληρο το οικονομικό σύστημα.
3. Ελλιπής Στήριξη για Μικρές Επιχειρήσεις
Οι μεγάλες τράπεζες δίνουν προτεραιότητα (για να μην πούμε ότι ασχολούνται αποκλειστικά) σε μεγάλες επιχειρήσεις και πολυεθνικές εταιρείες, ενώ οι μικρές επιχειρήσεις μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη πρόσβαση πιστωτικών κεφαλαίων. Σε συνδυασμό με τα αυξημένα επιτόκια ο κίνδυνος των αυξημένων χρεοκοπιών των ΜμΕ ελλοχεύει.
4. Έλλειψη Καινοτομίας
Ο αυξημένος έλεγχος από λίγες τράπεζες μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη καινοτομίας και ανταγωνισμού. Οι τράπεζες μπορεί να γίνουν λιγότερο πρόθυμες να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες ή να υποστηρίξουν καινοτόμα έργα.
5. Κίνδυνος Κερδοσκοπίας
Ορισμένες φορές, ο έλεγχος από μεγάλες τράπεζες μπορεί να οδηγήσει σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες που ενδέχεται να επιδεινώσουν την χρηματοοικονομική σταθερότητα. Συνεπώς, ο έλεγχος της αγοράς από το τραπεζικό σύστημα απαιτεί προσεκτική ρύθμιση και παρακολούθηση για να διασφαλιστεί η διαφάνεια, η υγιής ανταγωνιστικότητα και η σταθερότητα του οικονομικού συστήματος προς όφελος των καταναλωτών.
Τα επιμελητήρια οφείλουν να λειτουργούν με ευελιξία, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα ώστε να αντιμετωπίζουν τις παθογένειες και τις προκλήσεις των τοπικών οικονομίων και να συμβάλουν καθοριστικά στην εθνική οικονομία, στηρίζοντας την αναπτυξιακή διαδικασία, την διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας, την αποτελεσματική κατάρτιση των εργαζομένων, την ένταξη του εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας και τη μείωση της ανεργίας. Αν υπάρχουν δυνατοί και ανεξάρτητοι θεσμοί, η κάθε κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να τους συμβουλευτεί. Με αυτό τον τρόπο, αντί της εύκολης λύσης και δικαιολογίας των αρνητικών συνθηκών, η κυβέρνηση θα μπορούσε να πετύχει σημαντικά πολλαπλούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους. Αντί να προσπαθεί να δικαιολογήσει την αντιμετώπιση της δήθεν “εισαγόμενης” ακρίβειας που ταλαιπωρεί τον πολίτη σήμερα, θα μπορούσε να προχωρήσει σε ουσιαστική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του Επιμελητηριακού Θεσμού.
Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ. ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΓΙΑ ΔΟΜΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ.
Δίκτυο Στάσου & Σκέψου
Υπογράφουν:
Σωκράτης Ξυνίδης
Μιχάλης Σαμαράς
