Περίπου 20 χρόνια μετά τις σπουδαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, τα μοναδικής αξίας ευρήματα της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης στον βόρειο Έβρο θα αποκτήσουν, επιτέλους, την στέγη τους.
Όπως πληροφορείται η ΓΝΩΜΗ, στις 15 Μαρτίου 2024 υπεγράφη η σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Κοινοπραξίας «ΜΤ ΑΤΕ – ΝΗΡΙΚΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε.» για την κατασκευή του πολυσυζητημένου και πολυαναμενόμενου έργου: «Ανέγερση κτιρίων για την προστασία και ανάδειξη του Ταφικού Τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης».
Το έργο έχει προϋπολογισμό 13,2 εκ ευρώ, είναι ενταγμένο στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση της Αρχαίας Εγνατίας Οδού και χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας ΑΜΘ. Με πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ορίστηκαν και οι 3 υπάλληλοι που αναλαμβάνουν την επίβλεψη του έργου το οποίο σύντομα θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται.
Τα ευρήματα
Η έρευνα του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης, άρχισε ως σωστική ανασκαφή τον Σεπτέμβριο του 2002 και συνεχίστηκε το 2003 από την ΙΘ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θράκης με πιστώσεις του ΥΠΠΟ. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας των ευρημάτων, τα οποία αποτελούν μοναδικό ανασκαφικό σύνολο με διεπιστημονικό χαρακτήρα και μεγάλη ιστορική, επιστημονική και πολιτιστική σημασία, το έργο της ολοκλήρωσης της ανασκαφής, της προστασίας και της ανάδειξης του τύμβου εντάχθηκε το 2004 στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων.
Με την ανασκαφή αποκαλύφθηκαν τέσσερις ταφές-καύσεις με πολυάριθμα χάλκινα, σιδερένια, γυάλινα και χρυσά κτερίσματα, πέντε άμαξες με τα υποζύγιά τους και δύο ταφές αλόγων. Εντοπίστηκαν παράλληλα πολλά σημεία με υπολείμματα προσφορών, δύο λάκκοι-εστίες και δύο τετράγωνες κατασκευές από πλίνθους που χρησιμοποιήθηκαν ως εσχάρες προσφορών ή επιτάφιοι βωμοί.
Πάνω και γύρω από τις κατασκευές αυτές υπήρχαν στάχτες, οστά ζώων και δεκάδες θραύσματα μικρών πήλινων αγγείων. Οι τέσσερις νεκροί του τύμβου υπήρξαν ασφαλώς μέλη μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, η οποία είχε την οικονομική άνεση να αποτεφρώσει τους νεκρούς της, να θυσιάσει πολλά άλογα, να ενταφιάσει άμαξες και να κατασκευάσει ένα μεγάλο και επιβλητικό τύμβο.
Οι καύσεις πραγματοποιήθηκαν διαδοχικά στο πρώτο μισό του 2ου αιώνα μ.Χ., σε μια περίοδο που η Θράκη, ως επαρχία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από το 46 μ.Χ., γνώρισε μακρά περίοδο ειρήνης και ευημερίας.
Σημειώνεται πως στα τέλη του 2004 συγκροτήθηκε η Επιστημονική Επιτροπή του Έργου με Πρόεδρο τον Διαμαντή Τριαντάφυλλο και μέλη τους: Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη (επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων), Μιχάλη Βαβελίδη (Καθηγητή Γεωλογίας ΑΠΘ), Χρήστο Αθανασόπουλο (Καθηγητή Αρχιτεκτονικής στο ΔΠΘ), Δόμνα Τερζοπούλου (αρχαιολόγο του ΑΜΘ) και Γιάννη Λαϊνίδη (συντηρητή της ΙΘ΄ΕΠΚΑ).
Στόχος του έργου ήταν η συντήρηση και η προστασία των σημαντικών ευρημάτων, καθώς επίσης η προβολή και ανάδειξή τους με τη δημιουργία επί τόπου εκθεσιακού χώρου, στο εσωτερικό του τύμβου. Ακολούθησαν πολλά χρόνια με μεγάλες καθυστερήσεις και πισωγυρίσματα στο θέμα της κατασκευής ενός εκθεσιακού χώρου που από τη μία θα προστατεύει τα ευρήματα, τα οποία κατά καιρούς χρειάστηκε να «προστατευτούν» ακόμη και με μουσαμάδες, ενώ ταυτόχρονα θα προσελκύσει με πιο οργανωμένο τρόπο ακόμη περισσότερους επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Οι χώροι που θα κατασκευαστούν
Στο σημείο προβλέπεται να κατασκευαστεί ένα κλειστό θολωτό κέλυφος προστασίας του ταφικού τύμβου, μέσα στο οποίο θα οργανωθεί εκθεσιακός χώρος 2.150 τετραγωνικών μέτρων. Ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να δει –μέσω της κατασκευής ακριβών αντιγράφων– τις άμαξες, τις καύσεις και τις ταφές αλόγων ακριβώς όπως βρέθηκαν, ενώ παράλληλα θα εκτεθούν σε ειδικές προθήκες ανακατασκευασμένες άμαξες και τα κτερίσματα των καύσεων.
Θα κατασκευαστούν επίσης χώροι για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών όπως εκδοτήριο εισιτηρίων, πωλητήριο και χώροι υγιεινής, καθώς επίσης χώρος στάθμευσης οχημάτων δυναμικότητας 50 αυτοκινήτων και 4 λεωφορείων.
