Για το βιβλίο της «η Θεία Μπέμπα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, μίλησε στο XanthiNea.gr η Ισμήνη Μπαρακλή, εξηγώντας πως προέκυψε η ιδέα για αυτό το ανατρεπτικό – και αστείο – μυθιστόρημα, τα λαογραφικά και ηθογραφικά στοιχεία που περιγράφονται στις σελίδες του βιβλίου αλλά τους βαθύτερους συμβολισμούς και μηνύματα που «κρύβει» η κεντρική πρωταγωνίστρια.
Ακολουθεί η συνέντευξη με την Ισμήνη Μπαρακλή
Πώς εμπνευστήκατε τη «Θεία Μπέμπα»;
Η θεία Μπέμπα γεννήθηκε σε έναν φανταστικό χώρο της μνήμης μου, δημιούργημα φαντασίας και αφηγήσεων, που πίστευα μέχρι τώρα πως έχει εξασθενίσει και δεν υπάρχει. Προφανώς όμως όλα αυτά είναι καταγεγραμμένα στα κύτταρά μας, σε μια έσω μνήμη που κάποιες φορές η ακρίβειά της ξεπερνά και εμάς τους ίδιους. Ήταν μια περσόνα χείμαρρος που εδραιωνόταν και γιγάντωνε μέσα μου από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, όπως και οι ευφάνταστοι χαρακτήρες που πλαισιώνουν την θεία Μπέμπα. Γενναία πηγή έμπνευσης η ιδιαίτερη πατρίδα μου, το Ναύπλιο, όχι μόνο για το ατμοσφαιρικό σκηνικό, κυρίως για την κοινωνία της εποχής, την θεατρικότητα, την αισθητική, τους παλιούς Αναπλιώτες, αναπόσπαστο κομμάτι της νοστιμάδας της πόλης μου, το αλατοπίπερο.
Περιγράφετε την κοινωνία της εποχής, ξεκινώντας από το 1930 και έπειτα. Πόσες ομοιότητες και διαφορές βλέπετε ανάμεσα σε εκείνη την κοινωνία και τη δική μας σήμερα;
Η θεία Μπέμπα οικονόμος σε ένα αστικό αρχοντικό της δεκαετίας του 1930, την οικία Ροδόπουλου, μας ταξιδεύει στην μεγαλειώδη εκείνη εποχή, μια παραπλανητική περίοδος για την αριστοκρατία, μια παρατεταμένη μπελ επόκ, που στα προπολεμικά σαλόνια όλα ήταν ακόμα ρόδινα. Μέσα από την ιδιόρρυθμη φαμίλια του αρχοντικού, γνωρίζουμε λίγο πολύ την αστική κοινωνία της εποχής. Με πρώτο και καλύτερο τον κύριο Βασιλάκη, παραλή και καλόκαρδο. Ευημερεί εκ του εμπορίου ραδιοφώνων Φίλιπς. Αριστοκράτης, καλοφαγάς και φιλοβασιλικός μέχρι κεραίας.
Την Ελπινίκη, την «πέρα βρέχει» σύζυγο, συλλέκτρια καπέλων στολισμένων άλλοτε με φτερά φασιανού κι άλλοτε πάλι με βαλσαμωμένα πουλιά, με μεγάλο ενδιαφέρον στους χορούς, τις δεξιώσεις και τα σουαρέ και με ελάχιστο ενδιαφέρον στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών που την έχει αναλάβει εξολοκλήρου η Μπέμπα.
Τις λουσούδες θυγατέρες Αρίστη και Νανά, αναθρεμμένες με γαλλικά και πιάνο, ενίοτε και με κρυφούς αγαπητικούς, ωστόσο με αντισυμβατικό βίο, που δεν ακολουθεί τα στερεότυπα και τις επιταγές της εποχής.
Τον μικρό τους γιο, τον Ντίνο, την μεγάλη αδυναμία της Μπέμπας που τον μεγαλώνει σαν δικό της παιδί. Ζωηρός όσο κεραμιδόγατος Γενάρη μήνα, έλιωνε ένα παντελόνι στα πισινά και αργότερα στον καβάλο. «Οι δέκα πληγές του Φαραώ» κατά τους χαρακτηρισμούς του πατέρα του, καθώς τους βάζει συχνά πυκνά όλους σε μπελάδες, «παιδί ιδιοφυία» κατά την Μπέμπα που πίνει νερό στο όνομά του.
Οι ευφάνταστοι ήρωες του μυθιστορήματος είναι εμπνευσμένοι από την κοινωνία της εποχής εκείνης, την αισθητική της, την θεατρικότητα που την διέκρινε, άνθρωποι με κουσούρια και χαρίσματα όπως όλοι μας, ωστόσο σε μια κοινή θέα, με πόρτες ανοιχτές, με έντονη κοινωνική ζωή μέσα στην καθημερινότητά τους, πραγματική και όχι πλασματική, με φίλους, γνωστούς, συγγενείς, γείτονες. Ήταν ένας απολαυστικός κόσμος, νόστιμος. Τι έχει απομείνει σήμερα από όλα αυτά;
Η «Θεία Μπέμπα» έχει μια αισιόδοξη ματιά, μια πιο φωτεινή. Είναι αυτή μια στάση ζωής που ακολουθείτε και εσείς;
Είναι χάρισμα να αναζητάς την αισιόδοξη και φωτεινή πλευρά των γεγονότων και μακάρι να συγκαταλέγομαι στην κατηγορία αυτή. Νομίζω πως το χιούμορ έχει μια ιερή διάσταση, είναι μια ανάσα, μια δύναμη, προκειμένου να μπορέσουμε να ισορροπήσουμε και να συνεχίσουμε το προσωπικό μας ταξίδι. Αλλάζει σταδιακά και τη θέση μας μέσα στη ζωή, αναφορικά με την παρατήρηση των γεγονότων, που παραμένουν ίδια, ωστόσο βρίσκουν εμάς διαφορετικούς.
Πρόκειται για ένα βιβλίο με έντονη αίσθηση του χιούμορ. Βιώνουμε μια πανδημία τα τελευταία χρόνια που έχει «εκτοξεύσει» την ανάγκη μας για λίγο γέλιο. Πιστεύετε ότι είναι μια διέξοδος το χιούμορ; είναι μια άμυνα; Πως αντιλαμβάνεστε τον ρόλο του στη ζωή μας αλλά και στο έργο σας;
Πόσο ακριβοθώρητο έχει γίνει το γέλιο και πόσο σπάνια τα χαμόγελα στις μέρες μας! Χαίρομαι για την ερώτησή σας, γιατί πιστεύω πως το χαμόγελο θα συνοδεύσει τον αναγνώστη καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης μέχρι την τελευταία σελίδα, που άλλες φορές θα φέρει γέλια γοερά και άλλες πάλι συγκίνηση.
«Η θεία Μπέμπα» είναι ένα μυθιστόρημα με πολύ χιούμορ, που θυμίζει ευθυμογράφημα εποχής και νομίζω πως έρχεται σε μια περίοδο της ζωής μας που διψάμε για χιούμορ και προσπαθούμε να γαντζωθούμε στην αισιόδοξη πλευρά της ζωής.
Αν ζούσε σήμερα η «Θεία Μπέμπα» τι θα έκανε μέσα στην πανδημία; Πώς πιστεύετε ότι θα διαχειριζόταν την καθημερινότητά της και ποια στοιχεία μπορούμε να «κλέψουμε» από αυτήν ώστε να μας βοηθήσουν και στη δική μας ζωή;
Η θεία Μπέμπα είχε διαμορφώσει έναν δικό της όμορφο κόσμο, χωρίς παρεμβολές. Ήταν η χαρά της ζωής, όχι γιατί οι συνθήκες ήταν πάντα ρόδινες. Απεναντίας. Θα έκλεινε το ραδιόφωνο και δεν θα επέτρεπε ο φόβος να δηλητηριάσει τη ζωή της.
Θα ήθελα να συμπληρώσω επίσης, πως η λογοτεχνία, ο μαγικός της κόσμος, είναι ένας ασφαλής τρόπος να κρατήσουμε ισορροπίες, να ξαποστάσουμε από την ασφυκτική καθημερινότητα, να απομακρυνθούμε από κάθε είδους τοξική οθόνη και να δημιουργήσουμε τον δικό μας ποιοτικό κόσμο, εφόσον δεν μπορούμε να επέμβουμε στα γεγονότα, μπορούμε ωστόσο να επέμβουμε στην εσωτερική μας γαλήνη.
